SHAYKH ʻABD AL-MĀLIK BIN ʻABDULLĀH DAN PENGARUHNYA TERHADAP KEHIDUPAN MASYARAKAT TERENGGANU PADA AKHIR ABAD KE-17 HINGGA AWAL ABAD KE-18 (Shaykh ʻAbd Al-Mālik Bin ʻAbdullāh and His Influence on the Community Life in Terengganu at the End of 18th Century)

Abstract

Para ulama silam telah memainkan peranan tersendiri di dalam mengembangkan ajaran Islam di Tanah Melayu. Usaha dan sumbangan mereka telah banyak mengubah cara hidup masyarakat ketika itu. Keadaan yang sama telah berlaku di Negeri Terengganu dengan kelahiran seorang tokoh ulama silam iaitu Shaykh Ê»Abd al-MÄlik bin ?AbdullÄh atau lebih masyhur dengan gelaran Tok Pulau Manis. Artikel ini ditulis bertujuan untuk mengkaji riwayat hidup Shaykh ?Abd al-MÄlik bin ?AbdullÄh dan perubahan yang berlaku dalam kehidupan masyarakat di Terengganu pada akhir abad ke-17 sehingga awal abad ke-18 hasil daripada penyebaran ilmu Islam oleh beliau. Kajian yang berbentuk historiografi ini menggunakan kaedah kepustakaan dan juga kaedah temubual bagi mendapatkan data-data yang berkaitan dengan objektif di atas. Hasil daripada kajian yang dijalankan ini, pengkaji mendapati Shaykh ?Abd al-MÄlik bin ?AbdullÄh merupakan seorang tokoh ulama silam yang sangat berkebolehan dalam pelbagai bidang ilmu seperti usuluddin dan fiqh serta mempunyai keperibadian yang sangat mulia. Pengaruhnya dapat dilihat dalam masyarakat Terengganu pada waktu itu dari pelbagai aspek iaitu terasasnya sistem pendidikan pondok, bermulanya hubungan dan kerjasama di antara pemerintah dan ulama, pelaksanaan undang-undang Islam dan lahirnya tradisi kesusasteraan kitab agama dalam masyarakat Terengganu ketika itu